1. Omschrijving

Het scaphoid is een handwortelbeentje aan de duimzijde van de pols (link naar anatomie). Een breuk kan ontstaan door een val op de hand. Scaphoidfracturen kunnen soms zeer weinig pijn geven. Een gemiste fractuur kan evolueren naar een non-union of pseudartrose (het niet aan elkaar groeien van de twee breukfragmenten); wat op langere termijn artrose kan geven. Dan spreekt met van een SNAC-wrist (Scaphoid Nonunion Advanced Collaps). De reden waarom sommige breuken niet goed genezen is de geringe bloedvoorziening van een deel (proximale pool) van het scaphoid.

2. Klachten

Er is pijn en soms zwelling ter hoogte van de duimzijde van de pols en een verminderde beweeglijkheid van de pols. Soms is de pijn en zwelling zeer beperkt. Er is vaak drukpijn in de anatomische snuifdoos (kuiltje aan de duimzijde wanneer men de duim opent)

3. Diagnose

De diagnose wordt gesteld door het klinisch onderzoek en bevestigd door radiografie. Een niet verplaatste breuk is soms niet te zien op een eerste radiografie. Daarom is soms een cone-beam CT scan noodzakelijk om de breuk aan te tonen.

4. Behandeling

Stabiele niet-verplaatste breuken in het distale deel van het scaphoid kan men behandeling met gips voor minimum 8 weken. Gezien de moeilijke genezing van de proximale pool fracturen; wordt hierbij eerder geopteerd om de breuk te stabiliseren door middel van een schroef. Hierdoor is de kans op genezing groter en is er ook minder lang gipsimmobilisatie nodig. Ook bij een verplaatste breuk of een non-union is een ingreep met schroeffixatie nodig. Recente onverplaatste fracturen kunnen percutaan gebeuren (via een zeer kleine insnede). Verplaatste fracturen worden met een grotere insnede benaderd om de breukfragmenten goed op elkaar te laten passen. Voor een non- en malunion worden ook botgreffen genomen t.h.v. het bekken of de radius.

5. Nabehandeling

Indien er beslist werd conservatief te blijven; zal een gipsimmobilisatie nodig zijn voor min 8 weken en tot er beenderige overbrugging van de fractuur zichtbaar is op RX of CT. Indien de breuk gestabiliseerd werd met een schroef mag men vrij snel de pols beginnen bewegen. Meestal wordt nog een beschermende brace gegeven die gedragen dient te worden bij zwaardere activiteiten of belasting. Na behandeling van een non-union zal de pols langer geïmmobiliseerd worden.

6. Meer info